Debat op Ecopolis_ Groei- vs. Balanseconomie

Het derde debat op Ecopolis zette de trein direct terug op de rails. “I’ll be talking about degrowth or décroissance… I’m not sure yet what the Dutch word is.” opent Federico Demaria. Misschien al direct een eerste signaal dat het debat hier nog een lange weg te gaan. “Vandaag kent België geen groei en dat is een ramp. Hoge werkloosheid is bijvoorbeeld een gevolg. Toch is eeuwige groei geen optie en dus moeten we op zoek naar een alternatief.”

Degrowth is geen achteruitgang

De term ‘Degrowth’ is geboren vanuit een tegenbeweging, maar je mag de betekenis van het woord niet te letterlijk nemen. Degrowth betekent niet dat het BNP moet dalen of dat de levenskwaliteit drastisch moet inboeten. Het vraagt wel een nieuwe kijk op de manier waarop we welvaart benoemen en hoe we ermee omgaan in onze maatschappij.

If someone tells you shouldn’t question anything, you should question everything.

Demaria pakte al van bij de start uit met een aantal heel concrete baanbrekende maatregelen. We moeten gaan voor open grenzen. Verder zou je vanaf een bepaald inkomen moeten taxeren aan 100%. Verder is er nood aan echte taksshift naar verbruik en vervuiling. Demaria waarschuwt daarbij wel dat je moet oppassen met een doorgedreven taxering zodat je niet in een situatie van energy poverty belandt zoals in Spanje. We moeten ook dringend BNP verlaten als indicator voor welvaart.

Hoewel we weten dat er nood is aan een echte transitie, blijft veranderen moeilijk. Wat houdt ons tegen vandaag is angst. We hebben schrik voor verandering. De kracht van de indignados beweging was dat ze niets meer te verliezen hadden en dus geen schrik meer moesten hebben.

Is meer altijd beter?

Een idee ‘meer is beter’ zit zelfs in het bijbelverhaal van de talenten vervat. Het is een obsessie die ons vandaag bedreigt. Meer hebben dan diegene rondom jou geeft je een gevoel van veiligheid, maar dat is een illusie. Transitiebewegingen geven dan ook vaak aan dat een ecologische levensstijl net een veilige omgeving creëert. Men speelt enorm hard in op het solidaire karakter en op de emoties van burgers.

Camille DeJardin zoomde kort in op het filosofisch/historisch denken rond groei en de limieten van de economie. “De eerste die het idee van de limieten van de groei ter sprake bracht was Malthus. Vandaag de dag is Malthus niet de meest populaire denker, maar hij dacht wel na over de capaciteit van productie en het effect ervan om de samenleving.” DeJardin ging ook verder naar en verwees naar John Stuart Mill. Ook de liberale ideologie heeft nood aan invloeden van andere stromingen. Anders is het niet duurzaam. Op een bepaald moment heb je voldoende grondstoffen om aan de morele vereisten van een maatschappij te voldoen.

Verdoken kosten

Rachida Aziz vertelde kort haar motivatie om een eigen kledinglijn te starten die vertrekt vanuit eigenheid van vrouwen en niet vanuit het klassieke verwachtingspatroon. Er is duidelijk vraag naar producten die niet hervallen in deze verwachtingspatronen. Toch kreeg Aziz stevig advies van DeJardin_ “Breng ook de verdoken kosten in rekening. De ecologische en sociale schade van de kleidingsindustrie is enorm

Het debat was een interessant gesprek waarin de grote ideeën niet werden geweerd en taboes rond geld en overpopulatie ook in de vragenronde aan bod kwamen. DeMaria maakte indruk op het publiek met zijn klare taal en duidelijke maatregelen voor een andere economie.

Deelnemers aan het debat_ econoom Federico Demaria (ES), co-auteur van ‘Degrowth. A vocabulary for a new era’, docente filosofie Camille Dejardin (FR), modeontwerper en activist Rachida Aziz (BE) en columniste Tinneke Beeckman (BE).

Coverphoto: Boekcover Degrowth door Federico Demaria.