Samen bouwen aan een energie-internet

De gerenomeerde econoom, professor en auteur Jeremy Rifkin, adviseur van oa bondskanselier Merkel en de Europese Commissie bracht recent een bezoek aan de provincie Limburg. Hij bracht zijn verhaal over ‘de derde industriële revolutie’ voor een breed publiek en hij maakte tijd vrij voor ontmoetingen met CEO’s en jonge ondernemers om de toekomst van Limburg te bespreken.

Rifkin begon zijn betoog met de minder fraaie boodschap dat het probleem van klimaatsverandering veel groter is dan onze maatschappij kan bevatten. Dit komt doordat we op dit moment niet in staat zijn om al de mogelijke feedbackloops te (h)erkennen en in te schatten. Omdat we er maar niet in slagen om onze CO2 uitstoot drastisch terug te brengen, zitten we op het pad van een opwarming van minstens 4 graden. Een recent rapport van de wereldbank beschrijft hoe de wereld er zal uitzien in dit scenario_ kuststeden verdwijnen, de voedselproductie komt in gevaar, de watercyclus wordt verstoord met meer droogtes en overstromingen, meer intense stormen, een enorm verlies aan biodiversiteit… Een 4 graden warmere wereld zal zo verschillend zijn van de wereld die we vandaag kennen dat het plannen voor toekomstige noden ernstig in het gedrang komt. Anders gezegd_ het instandhouden van levenskwaliteit zal veel moeilijker worden in deze nieuwe wereld, zoniet onmogelijk. Een grote afname van levenskwaliteit is bijgevolg niet onwaarschijnlijk.

‘Verandering van tijdperken’

Een andere gerenomeerde professor, wetenschapper en activist Jan Rotmans, die mee aan de wieg stond van de klimaatmodellen, beschrijft in zijn boek ‘in het oog van de orkaan’ dat we ons als maatschappij op een kantelpunt bevinden_ dit is geen tijdperk van verandering maar een ‘verandering van tijdperken’. En dergelijke kantelpunten gaan gepaard met onzekerheid, turbulentie, chaos en strijd. Strijd tussen remmers die niet aangepast zijn aan de nieuwe werkelijkheid en versnellers die op zoek zijn naar nieuwe oplossingen voor een duurzame maatschappij.

Op vlak van energie spreekt Rifkin van ‘sunsetting resources’ zoals gas, kolen en olie die uitputbaar zijn en ‘sunrising resources’ zoals wind, zon en waterkracht die onuitputtelijk zijn. De sunsetting energiebronnen zijn de motor van onze huidige economie. Echter, wanneer de olieprijs stijgt tot meer dan 150 dollar per vat, valt de economische motor stil met grote gevolgen voor levenskwaliteit. Denk maar aan de stijging van voedselprijzen in 2008 waardoor wereldwijd mensen in de problemen kwamen en rellen ontstonden.

Rifkins vijf pijlers

Volgens Rifkin zijn de komende 40 jaar cruciaal om de wereldeconomie om te schakelen naar een energievriendelijke kringloopeconomie. En energie speelt hierin een centrale rol. In zijn pleidooi benoemt Rifkin 5 pijlers die in samenhang dienen ontwikkeld te worden. Een drastische en snelle toename in hernieuwbare energie, het ombouwen van energieverslindende gebouwen tot energieproducerende gebouwen, het opslaan van energie om pieken en dallen in energieproductie en –vraag op te vangen, het installeren van slimme energienetwerken en het produceren en onderhouden van elektrische auto’s. Deze pijlers zijn niet alleen goed voor het klimaat, ze kunnen ook miljoenen nieuwe banen opleveren. Via een slim energie-internet kan elke burger zijn eigen geproduceerde energie uploaden wanneer er overschot is en een andere burger honderden kilometers verder die een tekort aan energie heeft, downloadt wat hij nodig heeft. Dit gebeurt op dit moment reeds met muziek en films, het is dus niet ondenkbaar dat een energie-internet tot de nabije toekomst behoort. Technologisch is de omschakeling naar een schoon, hernieuwbaar energiesysteem om de motor van een inclusieve kringloopeconomie aan te drijven mogelijk. Maar dit zal slechts realiseerbaar zijn indien elke consument zijn steentje bijdraagt. Indien we levenskwaliteit van onszelf en onze kinderen als belangrijk beschouwen, beginnen we er best zo snel mogelijk aan. Er zijn tal van initiatieven die we als privépersoon kunnen ondersteunen/ondernemen; zoals het deelnemen aan cooperaties rond hernieuwbare energie, het isoleren van onze woonst en het installeren van hernieubare energiebronnen op ons huis. Het bedrijf DSM hanteert de volgende toepasselijke quote_ “You can not be successful in a failing world”. De provincie Limburg heeft dit begrepen. Het bezoek van Jeremy Rifkin was alvast een wake-up call.

Foto: NASA, Istanboel ‘s nachts