Cuba belooft ondertekening mensenrechtenverdragen

Op een personferentie verklaarde de Cubaans minister van Buitenlandse Zaken Felipe Pérez Roque dat Cuba van plan is twee internationale verdragen voor de mensenrechten te ondertekenen. Het betreft het Internationaal Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten, en een gelijkaardig verdrag over sociale, economische en culturele rechten. De twee verdragen zouden vrijheid van meningsuiting en verening, evenals reizen naar het buitenland mogelijk moeten maken voor de Cubanen.
Cuba heeft steeds geweigerd de twee verdragen, die op het hoogtepunt van de Koude Oorlog in 1976 werden ontworpen, te ondertekenen. Ook heeft Havana de speciale VN-rapporteur van de VN-mensenrechtencommissie steeds van haar grondgebied geweerd. De Commissie werd omschreven als een orgaan dat gemanipuleerd werd door de VS.
Nu de Commissie is vervangen door de VN-raad voor mensenrechten, zal Havana toestaan dat deze vanaf 2009 zal toezien op de toestand in Cuba. Westerse diplomaten omschrijven de verklaring als een ‘eerste belangrijke stap’ naar meer openheid maar twijfelen of de Cubaanse ‘glasnost’ er ook zal komen.

Dissidenten
De argwaan in diplomatieke kringen werd vrijwel onmiddellijk door de feiten bevestigd. Enkele minuten na de persconferentie werd een vreedzame mensenrechtendemonstratie door agenten in burger uiteen gedreven. Volgens ooggetuigen werden twee demonstranten opgepakt en weggevoerd. Andere bronnen meldden dat enkele uren voor de persconferentie verschillende dissidenten uit voorzorg werden opgepakt door de politie.
Tien Spaanse vrouwen namen zondag deel aan de wekelijkse ‘witte dames’-mars, een betoging van vrouwen voor de vrijlating van hun opgesloten echtgenoten. De Spaanse vrouwen werden opgepakt, opgesloten in hun hotelkamer en daarna onmiddellijk met het vliegtuig naar huis gestuurd.
Na de ondertekening van de verdragen zou Cuba wettelijk verplicht zijn 240 politieke gevangenen vrij te laten. Tijdens de persconferentie ontkende Pérez Roque echter het bestaan van politieke gevangenen in Cuba. Elke dissident is volgens Havana een ‘huurling’, die gestuurd en betaald wordt door aartsvijand VS.

Transitie
Volgens een Westers diplomaat is de ondertekening een langverwacht gebaar, waarmee Cuba openheid toont naar de internationale gemeenschap. Nadat Fidel Castro van het politieke toneel verdween, is onder Raul Castro een transitieperiode aangebroken. Al van het begin gaf Raul aan dat ‘andere meningen en suggesties over de economische situatie van het land’ toegelaten zijn, op voorwaarde dat ‘de beslissing het socialisme samen op te bouwen’ onaangetast blijft.
Een jaar geleden spoorde hij o.a. 800 academici aan ‘onbevreesd’ deel te nemen aan publiek debat en analyse. Ook aan de jongere partijleden vertelde hij dat het goed was te verschillen van mening, aangezien ‘het land geen nood had aan robots’. De ondertekening van de mensenrechtenverdragen is ondanks de uitspraken van Pérez Roque over dissidenten, eventueel de volgende stap in een grondige beleidswijziging.