Indonesiërs kind van fiscale rekening

De demonstraties tegen de prijsstijgingen begonnen twee weken geleden en worden elke dag groter. Dinsdag kwamen huismoeders op straat in Jakarta en andere provincies om naar het voorbeeld van de Argentijnse ‘cacerolea’ op potten en pannen te slaan. Ze rammelden erop los uit protest tegen de hap in hun huishoudbudget. Sommige critici roepen Megawati op tot ontslag.

Megawati Sukarnoputri denkt niet aan opstappen en de regering heeft al aangekondigd dat ze bij haar beslissing blijft. Op 1 januari verhoogde ze de prijzen van brandstof met 11 procent, elektriciteit werd 6 procent duurder en de telefonieprijzen gingen 15 procent omhoog. De stijgingen zijn het gevolg van de opheffing van de overheidssubsidies in de energie- en de telecomsector. Minister van Economische Zaken Dorodjatun Kuntjoro-Jakti noemt het een harde beslissing, maar de enige juiste. Bedoeling van de maatregel is om het begrotingstekort, dat nu 37,7 miljard dollar bedraagt, te verminderen. De subsidies voor olie en elektriciteit alleen al kostten de Indonesische staat 30 miljard per jaar.

Amien Rais, de voorzitter van het Volkscongres, vindt de timing van de besparingsmaatregel bijzonder ongelukkig. De regering beslist zoiets terwijl miljoenen mensen hun job verliezen en het van kwaad naar erger gaat met de economie. Zelfs iemand als Hariadi Sukamdani, vice-voorzitter van de Vereniging van Indonesische Zakenlui, begrijpt de beslissing niet. We begrijpen voor welke uitdagingen de regering staat, maar moest het (elektriciteit, telefonie en brandstof) allemaal ineens? Wij staan aan de kant van onze arbeiders, zegt de werkgever. Wij proberen investeringen aan te trekken en werkgelegenheid te creëren, en dat leek tot op zeker hoogte te lukken. Maar nu de prijzen zo sterk stijgen, zullen onze inspanningen floppen.

Het is niet de eerst keer dat er gesnoeid wordt in de overheidssubsidies. Sinds 2000 laat Jakarta de overheidssteun ‘uitdoven’ volgens een scenario dat werd opgesteld door het Internationaal Muntfonds. Maar ook met de afschaffing van de subsidies, een beleidslijn die al dateert van het Soeharto-tijdperk, zal het gat in de begroting niet gedicht worden want de inkomsten uit de Indonesische export vallen erg tegen. Ook de inkomsten uit de verkoop van overheidsbedrijven of geflopte privé-bedrijven vallen lager uit dan verwacht. De meeste behoren tot vertrouwelingen van ex-president Soeharto en torsen een zware schuldenlast.