Informatiestroom uit Myanmar droogt op

Tijdens de betogingen kwam een overvloed aan informatie uit Myanmar via blogs, video’s, foto’s en telefoongesprekken. Maar sinds het harde optreden van de militaire overheid op 26 september dringt de informatie maar druppelsgewijs door, hoewel de regering de internettoegang en de communicatielijnen heropend heeft.  
“De mensen zijn bang om via de telefoon te praten omdat de lijnen afgeluisterd worden, en ook e-mails worden in het oog gehouden,” zegt Aung Naing, hoofdredacteur van de Network Media Group, die opereert vanuit Thailand. Zijn organisatie levert nieuws aan radiostations als Radio Free Burma en de Democratic Voice of Burma.  
Voor Aye Chan Naing, directeur van de Democratic Voice of Burma, wordt het ook erg moeilijk om informatie te controleren: “We hebben nog wel verbinding met onze reporters ter plaatse, maar het wordt een uitdaging om accurate informatie te krijgen.” Naing vreest dat het ondergrondse netwerk van journalisten het volgende doelwit is van de militaire junta. “We zijn erg bezorgd om hun situatie. We hebben informatie gekregen dat sommige regeringsgezinde journalisten de overheid tippen over hun ondergrondse collega’s die berichtten over de betogingen.”  
Omgekeerd krijgen de inwoners van Myanmar via de radio wel nog makkelijk informatie uit het buitenland. “De overheid is zich daar waarschijnlijk wel van bewust, maar het weerhoudt de mensen niet om te luisteren naar zenders als de BBC, Democratic Voice of Burma of Radio Free Asia,” zegt Moe Zaw, redacteur bij de Network Media Group. De media krijgen hun nieuws in het beste geval van bronnen in de grensstreek. Het komt er op aan de schaarse bronnen binnen Myanmar niet in gevaar te brengen.  
Dat de overheid onlangs de greep op het internet weer heeft verslapt, betekent volgens Soe Myint, redacteur bij Mizzima News in India, enkel dat de journalisten extra op hun hoede moeten zijn. Het zou een truc van de regering kunnen zijn om via het internet na te gaan wie berichten naar het buitenland zendt.
Aung Naing vindt dan ook dat journalisten in en buiten Myanmar hun computerkennis verder moeten ontwikkelen. “Computertechnologie heeft een grote rol gespeeld in de recente gebeurtenissen,” legt hij uit. “De meeste informatie over de betogingen, die in de wereldmedia terechtkwam, was afkomstig van jongeren die goed overweg konden met computers en het internet. Ze maakten volop gebruik van de nieuwe media.” 
In november komen de media in ballingschap samen om de huidige situatie te analyseren.  “We zullen er bekijken hoe we de media in en rond Myanmar kunnen ontwikkelen en hoe we gebruik kunnen maken van nieuwe communicatietechnologieën om de berichtgeving van Myanmar te verbeteren,” zegt Aung Naing. “We moeten beter kunnen omgaan met computertechnologie, met de beschikbare software en programma’s.” 
Moe Zaw benadrukt de noodzaak aan een objectieve berichtgeving: “Het grootste deel van onze berichtgeving is accuraat en stemt overeen met de situatie ter plaatse. Maar sommige journalisten in ballingschap leggen verschillende ‘accenten’. Ze zijn meer betrokken bij pro-democratische ideeën omwille van hun politieke achtergrond.”
Toch is er geen gezamenlijk plan van de media in ballingschap om de militaire junta ten val te brengen. “Voor zover ik weet, bestaat er geen alliantie van de media in ballingschap tegen de junta,” zegt Aye Chan Naing. “We brengen enkel verslag uit van de gebeurtenissen in Myanmar, en dus ook van de pro-democratische betogingen, en laten de mensen zelf beslissen. We moeten ze er niet toe proberen te bewegen om te doen wat wij het liefste zien gebeuren. Dan zouden we precies dezelfde technieken gebruiken als de militaire junta.”