Inheemse volkeren verwerpen emissiehandel

“Het was hartverscheurend om de verhalen van al die mensen te horen over de manier waarop de klimaatverandering hun voortbestaan bedreigt”, zegt Andrea Carmen van de Yaqui Indian Nation in de VS over de Internationale top van Inheemse Volkeren over de Klimaatverandering, die vorige week plaatshad in Anchorage, Alaska.
Meer dan vierhonderd vertegenwoordigers van inheemse volkeren en waarnemers uit tachtig landen hielden er de eerste internationale discussie over klimaatverandering met de focus op inheemse rechten. “De inheemse volkeren lijden erg onder de klimaatverandering. Ze verliezen er hun voedsel, huizen en broodwinning door.”

Meepraten

De Inuït-bevolking rond de Noordpool waarschuwde dertig jaar geleden al voor de klimaatverandering, zegt Miguel d’Escoto Brockmann, de voorzitter van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. “Inheemse volkeren hebben de kleinste ecologische voetafdruk, en ze hebben CO2 uit de atmosfeer gehouden door zich te verzetten tegen olie- en gasboringen en de vernieling van hun wouden”.
De volken kunnen de rest van de wereld helpen om een antwoord te vinden voor de klimaatverandering, maar de wereld moet wel bereid zijn om te luisteren en de inheemse bewoners in te schakelen op lokaal, nationaal en internationaal niveau en om ervoor te zorgen dat hun rechten gerespecteerd worden. De volken moeten volgens d’Escoto vooral ook een stem krijgen in grote internationale onderhandelingen, zoals de klimaattop in Kopenhagen eind dit jaar.
De inheemse vertegenwoordigers op de top waren niet gewonnen voor veel voorstellen die momenteel op tafel liggen, zoals emissiehandel. Dergelijke technieken laten alleen maar toe dat er nog meer CO2 uitgestoten kan worden, zegt Tom Goldtooth van het Indigenous Environmental Network, een Amerikaanse organisatie. “Het is de privatisering van de lucht”, zegt hij, omdat de atmosfeer op die manier verkocht kan worden. “We kunnen dat niet rijmen met ons wereldbegrip en spiritualiteit.”

Landrechten

Goldtooth en veel andere inheemse vertegenwoordigers zijn ook niet te vinden voor het REDD-programma dat ontbossing wil terugdringen. Ontbossing is momenteel goed voor een kwart van de jaarlijkse CO2 die door de mens uitgestoten wordt. Onder het REDD-programma betalen de rijke landen naties in de tropen om de ontbossing tegen te gaan. In theorie zou de lokale bevolking beloond worden voor het redden van haar bossen.
Maar het plan kan een ramp worden voor inheemse bevolkingsgroepen die geen nationale erkenning krijgen voor hun landrechten, zegt Jorge Franco van Los Pueblos Indígenas de la Cuenca Amazónica, een organisatie uit Latijns-Amerika.
In het Amazonegebied worden indianen opgejaagd en soms gedood door paramilitaire groepen die palmolieplantages willen aanplanten. Ook olie- en gasboringen gebeuren op hun land zonder hun toestemming. “Daarom moeten er eerst landrechten toegekend worden, vooraleer er sprake kan zijn van REDD”, zegt Franco.
Volgens Franco is er ook een enorme nood aan scholing van de lokale gemeenschappen, om ze uit te leggen wat er met die programma’s bedoeld wordt en wat de mogelijke kansen en gevaren zijn. “De lokale gemeenschappen moeten het laatste woord krijgen in al die voorstellen”, zegt hij. Maar het belangrijkste van al is dat geïndustrialiseerde landen eerst en vooral hun eigen emissies terugdringen, benadrukt hij. “De klimaatvervuiling die onze bossen bedreigt, ontstaat in het Noorden.”
Franco sluit zich daarmee aan bij de slotverklaring van de conferentie, die zal voorgesteld worden op de Algemene Vergadering van de VN en op de klimaattop in Kopenhagen. In de verklaring staat dat “Moeder aarde niet meer in een periode van klimaatverandering verkeert, maar in een klimaatcrisis.” Controversiëler is dat de inheemse volkeren een moratorium eisen op nieuwe olie- en gasboringen op inheems land en dat ze een uitfasering van fossiele brandstoffen willen.