Internationaal Strafhof gaat te snel in Uganda

Het Internationaal Strafhof, das sinds 2003 oorlogsmisdadigers vervolgd die in eigen land ongemoeid worden gelaten, bevestigde vrijdag dat het aanhoudingsmandaten heeft uitgevaardigd tegen LRA-boegbeeld Joseph Kony en vier verdere commandanten van de rebellengroep. Ze worden beschuldigd van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid. Het LRA zaait al 19 jaar terreur in Noord-Uganda.

Critici vrezen dat de arrestatiebevelen een einde hebben gemaakt aan een vredesinitiatief van de voormalgie Ugandese minister Betty Bigombe, met steun van de VS, Groot-Brittannië, Nederland en Noorwegen. Nu de LRA-leiders internationaal in staat van beschuldiging zijn gesteld, kunnen ze niet meer rekenen op amnestie, een gebruikelijk lokmiddel om een politieke oplossing te vinden voor lang aanslepende conflicten.

Bigombe oordeelde vorige week dat het Strafhof overijld had gereageerd. Als gevolg daarvan is er geen hoop meer om de LRA-commandanten te overtuigen zich over te geven. De katholieke kerk, die mee bemiddeld had, vreest ook dat een politieke oplossing moeilijker is geworden. En volgens Katherine Southwick, een Amerikaanse Uganda-experte, lopen burgers en internationale hulpverleners in het noorden van Uganda nu nog meer gevaar. Hulporganisaties vrezen dat het LRA hen over één kam zal scheren met het Internationaal Strafhof.

De mensenrechtenorganisaties Amnesty International en Human Rights Watch verwijten het Strafhof ook dat het niet even kordaat optreedt tegen Ugandese militairen en regeringsleden die hun handen vuil hebben gemaakt in het conflict. Zij genieten van een amnestieregeling die het Ugandese parlement heeft goedgekeurd. Amnesty beweert dat het Ugandese gerecht de wandaden die op rekening van de overheid kunnen worden geschreven, nooit heeft onderzocht. Het Internationaal Strafhof is precies voor dergelijke gevallen opgericht.

Het LRA, een messianistische beweging die halverwege de jaren 80 de wapens opnam, heeft tienduizenden slachtoffers gemaakt en 1,6 miljoen mensen op de vlucht gedreven in het noorden van Uganda. Maar de beweging werd vooral berucht door de ontvoering van naar schatting 30.000 kinderen en jongeren die werden ingezet als soldaten, dragers en seksslaven. Tienduizenden kinderen op het platteland in Noord-Uganda gaan elke nacht in de steden slapen om niet in handen te vallen van het LRA.

Volgens analisten is het LRA de voorbije maanden zwakker geworden doordat de beweging niet meer kan rekenen op steun uit Sudan. Nu de burgeroorlog in het zuiden van het land voorbij is, steunen de strijdende partijen daar niet langer de vijanden van hun vijanden. Toch zou Kony zich nog altijd in Sudan ophouden. Andere LRA-leiders zijn vermoedelijk naar Congo verhuisd. (PD)