Marokkanen zijn corruptie beu

Het initiatief gaat uit van de Nationale Autoriteit voor de Bescherming van Openbare Middelen, een onafhankelijke organisatie. Vorige maand legde de groep een petitie met een miljoen handtekeningen voor aan parlementsvoorzitter Abdelwahed Radi. De Nationale Autoriteit wil dat er een waarheidscommissie komt die opheldering verschaft over de talrijke corruptiegevallen uit het verleden. Daarnaast zou er een nationaal systeem moeten komen om toe te kijken op de geldzaken van de overheid. Marokko moet ook de Internationale Conventie tegen de Corruptie ratificeren.

Corruptie doet de Marokkaanse staatskas zwaar bloeden. Volgens een parlementaire onderzoekscommissie maakten oneerlijke overheidsdienaars de Nationale Organisatie voor Gezondheid en Pensioenen (CNSS) al 11,5 miljard euro lichter. De Nationale Autoriteit voor de Bescherming van Openbare Middelen schat dat er met dat geld vier miljoen mensen aan het werk hadden kunnen worden gezet en ettelijke scholen en hospitalen hadden kunnen worden gebouwd.

Onder het bewind van koning Hassan II en diens minister van Binnenlandse Zaken Driss Basri graaiden bestuurders en ambtenaren volop in de staatskas. De huidige koning Mohamed VI, die na de dood van Hassan in 1999 de scepter overnam, lijkt niet meteen bij machte daar veel aan te veranderen. In de laatste corruptieranglijst van Transparency International eindigde Marokko op een beschamende 77ste plaats. In 1999 stond Marokko met een 45ste plaats nog veel dichter bij de top van de minst corrupte landen.

Verduistering van overheidsgeld heeft een verborgen kant: de misdrijven blijven onbestraft, zegt Naji M., een socioloog die zich toelegt op lokale besturen. Zelfs in gevallen waar geen twijfel mogelijk was, volgde vroeger voor de daders meestal gewoon een overplaatsing, waarna ze ongestoord verder konden sjoemelen, zegt Naji M. Maar daar lijkt wel verandering in te komen. Er zijn wel uitzonderingen die de regel bevestigen. Abdelmoughit Slimani, de schoonbroer van voormalig Binnenlandminister Driss Basri en de voormalige burgemeester van Casablanca, zit nu in de gevangenis van Oukacha. Samen met 18 andere beklaagden wordt hij ervan beschuldigd meer dan 1,5 miljard euro achterovergedrukt te hebben. Met het geld zouden Driss Basri en Slimani een luxehotel hebben laten bouwen in de badplaats Agadir.

De meeste Marokkanen hebben niet de indruk dat hun bestuurders veel ijver aan de dag leggen bij de strijd tegen de corruptie. In maart publiceerde de krant Al Ahdath Al Maghribiya een enquête waaruit blijkt dat 64 procent van de respondenten de voorbije drie jaar geen verbetering vaststelt. De corruptie is overal, zeggen de deelnemers aan de enquête: in de ambtenarij, bij de rechtbank, bij de politie en in de gezondheidszorg. Driekwart van de ondervraagden die ooit klacht indienden omwille van vragen om smeergeld, merkte dat die klacht zich tegen hen keerde. (PD/ADR)