Orthodox-joodse vrouwen klagen radiostation aan

Het gaat om een collectieve procedure, de eerste zaak in zijn soort in Israël. De vrouwengroep die de zaak heeft aangespannen, Kolech, is de eerste orthodox-joodse feministische organisatie in Israël.

“We hopen met deze zaak de discriminatie van vrouwen te stoppen”, zegt Riki Shapira, juridisch adviseur en bestuurslid van Kolech. “Er wordt alleen gepraat over vrouwendiscriminatie en vervolgens gebeurt er niets. Als mensen doorhebben dat het hen geld gaat kosten, verandert dat misschien.”

Kolech heeft de zaak aangespannen tegen Kol Berama, een ultraorthodox radiostation in Jeruzalem. Berama voert een beleid waarbij vrouwen niet als interviewers of geïnterviewden mogen optreden. Ook mogen ze in radioprogramma’s geen vragen stellen of hun mening geven over een onderwerp.

“Dit is een zaak met een sterke symbolische waarde”, zegt Shapira. “De stem van vrouwen mag niet gehoord worden op de radio en ook niet in de wereld. Niemand ziet ze en niemand hoort ze.”

Respect

Volgens een artikel in de Jerusalem Post roept Kol Berama de klagers op om “het geloof en de ideeën van de meerderheid van de ultraorthodoxe gemeenschap – zowel mannen als vrouwen – te respecteren.”

Niet iedereen in de ultraorthodoxe gemeenschap, de haredim, die ongeveer 10 procent van de Israëlische bevolking omvat, staat achter het besluit van het radiostation om vrouwenstemmen te bannen.

Moshe, een 37-jarige ultraorthodoxe jood die anoniem wil blijven en dus niet zijn echte naam gebruikt, zegt dat hij tegen genderdiscriminatie in zijn gemeenschap is. “Het radiostation geeft vrouwen geen stem, zelfs niet als vrouwen het onderwerp van discussie zijn. Dat is een schande”, zegt hij. “Er zijn veel verschillende visies binnen de haredim. Ik weet niet hoeveel mensen zus of zo denken, maar ik weet dat er veel mensen denken zoals ik.”  

Onzedig gedrag

Een inwoner van Jeruzalem zegt dat het achteruitgaat met de vrouwenrechten in Israël. Volgens hem komt dat vooral omdat mensen religieuzer worden. Extremisten zouden steeds meer invloed binnen de ultraorthodoxie krijgen.

In de afgelopen maanden kwamen er inderdaad veel berichten naar buiten over segregatie in Israël. In juli kende een rechter ruim 2500 euro schadevergoeding toe aan een tienermeisje dat door twee ultraorthodoxe mannen gedwongen was achterin een bus te gaan zitten, ondanks het feit dat discriminatie op grond van sekse verboden is in het openbaar vervoer in Israël.

Het incident gebeurde in Beit Shemesh, een stad op 30 kilometer afstand van Jeruzalem, waar in de afgelopen maanden al meer incidenten plaatsvonden. In december 2011 werd een achtjarig meisje op weg naar school bespuugd omdat ze zich “onzedig” gekleed zou hebben.

In augustus besloot het busbedrijf Egged geen advertenties op zijn bussen te accepteren met mensen erop. Het bedrijf nam dat besluit volgens de Israëlische media om te voorkomen dat ultraorthodoxe joden aanstoot zouden nemen aan eventuele afbeeldingen van vrouwen in de advertenties.

Gevaarlijk

“Niet alle ultraorthodoxen zijn zo strikt”, zegt advocaat Orly Erez-Likovski van het Israëlisch Religieus Actiecentrum (IRAC), een tak van de Judaïsche Hervormingsbeweging. “Het gaat hier om radicale sekten binnen de ultraorthodoxie. Maar vanwege de aard van de ultraorthodoxie, kunnen andersdenkenden hun mening niet publiekelijk laten horen.”

In een rapport dat in januari van dit jaar werd gepubliceerd onder de titel Excluded: For God’s Sake, heeft het IRAC meer dan vijftig gevallen van gendersegregatie uit 2011 gedocumenteerd. Het ging onder meer om incidenten op straat, in ziekenhuizen en supermarkten, op het werk, op scholen, bij militaire ceremonies en bij religieuze feesten.

Erez-Likhovski verwacht over het jaar 2012 op minder incidenten uit te komen, vooral vanwege de kritische houding die de Israëlische media en de samenleving aannemen bij dit soort zaken.  “Je begeeft je op een hellend vlak als je dit soort dingen toestaat op een bepaalde plaats. Binnen de kortste keren gebeurt het dan elders ook. Mensen zien het gevaar daarvan”, zegt ze.