Peru onderzoekt Amerikaanse wervingspraktijken voor Irak

Op het laatste moment besloot ‘Piraña’ niet af te reizen naar Irak. Ik ben wapenspecialist en ik heb jarenlange gevechtservaring, zegt de voormalige sergeant die in de jaren negentig tegen de maoïstische guerrilla’s van het Lichtend Pad vocht in de jungle van Peru en alleen met schuilnaam genoemd wil worden.

Ik was geknipt voor deze baan. Ik kan je verzekeren dat ik niet uit angst ben thuisgebleven. Ik ben niet bang voor oorlog. Maar mijn moeder heeft me er gewoon ervan overtuigd dat mijn gezin beter af is als ik in leven blijf. Er is hier nauwelijks werk en als je werk vindt dan verdien je bijna niets, zegt Piraña (29). Ik ben nachtwaker in een fabriek en daar verdien ik omgerekend acht dollar voor een werkdag van twaalf uur. In Irak kan ik 35 dollar per dag plus extra’s verdienen. Ik verdien hier niet genoeg om mijn gezin te onderhouden. Mijn vrouw helpt mee door op straat eten te verkopen, maar dat levert ook niet voldoende op.

Sinds augustus van dit jaar verschijnen advertenties in de Peruaanse kranten voor oud-militairen en politiemensen die geïnteresseerd zijn om tegen hoge vergoeding in Irak te werken. De advertenties zijn afkomstig van Triple Canopy, een beveiligingsbedrijf dat in 2003 door oud-leden van de Amerikaanse speciale eenheid Delta Force werd opgericht. Omdat het bedrijf goede contacten heeft binnen de regering-Bush, sleepte het al snel lucratieve contracten in de wacht van het ministerie van Buitenlandse Zaken.

Het bedrijf levert bodyguards en beveiligingspersoneel voor Amerikaanse wederopbouwprojecten in Irak, dat sinds maart 2003 door de VS wordt bezet. De markt voor particuliere beveiligingseenheden zit flink in de lift, wat te zien is aan de groei van Triple Canopy. Een van de eerste contracten van het bedrijf betrof de tijdelijke beveiliging van zo’n twaalf kantoren van de Iraakse interim-regering, die regelmatig doelwit is van opstandelingen in Irak.

Een paar honderd Peruaanse oud-militairen en politiemannen lieten zich rekruteren. We zetten geen huurlingen in, zegt Jorge Mendoza, manager van het lokale bedrijf Gun Supply, dat in opdracht van Triple Canopy de training van 200 Peruanen verzorgde. Dit zijn mensen met ervaring in veiligheidsoperaties. Ze weten hoe ze met wapens moeten omgaan, maar ze gaan niet naar Irak om te vechten. Het is uiteraard gevaarlijk werk, maar niemand dwingt ze om het te doen. Triple Canopy zorgt voor een goede verzekering en een schadevergoeding als ze gehandicapt raken of overlijden.

Mendoza zegt dat de salarissen maximaal 50 dollar per dag bedragen. Triple Canopy wierf eerder al beveiligers in El Salvador, Colombia en Chili. Zij kregen echter meer betaald dan wat de Peruanen nu wordt beloofd. Het weerhield 380 Peruanen er niet van toch te vertrekken naar Irak.

De families van de oud-militairen en politiemensen klagen nu echter over de voorwaarden waaronder hun echtgenoten, vaders, zonen en broers zijn uitgezonden. Die zijn minder rooskleurig dan Mendoza voorspiegelt. Iemand die Triple Canopy aansprakelijk wil stellen voor geleden schade, moet dit bijvoorbeeld doen bij en rechtbank in het Amerikaanse Virginia omdat de contracten zijn opgesteld volgens de wetten van die staat. Triple Canopy is gevestigd in Virginia.

De Peruanen ondertekenden een arbeidscontract voor een jaar, van 15 oktober 2005 tot 14 oktober 2006. In het contract staat dat noch Triple Canopy noch de Amerikaanse regering verantwoordelijk is als werknemers tijdens hun werk gewond raken of overlijden. Ook dekt de verzekering niet de schade van ongevallen die eventueel plaatsvinden buiten werktijd. Dat betekent dat werknemers die ‘thuis’ worden aangevallen door opstandelingen, geen schadevergoeding krijgen.

Na klachten van de families van de uitgezonden Peruanen, heeft nu ook ministerie van Buitenlandse Zaken van Peru zich over de kwestie gebogen. Ambassadeur Jorge Lázaro, hoofd van het Bureau voor Peruaanse Gemeenschappen in het Buitenland, heeft gezegd dat er een onderzoek is gestart naar de wijze van contracteren door Triple Canopy. Peruanen zijn vrij om te werken waar ze willen, maar het is de taak van de regering om ervoor te zorgen dat de internationale arbeidsverdragen die zij ondertekend heeft, gerespecteerd worden, aldus Lázaro tijdens een persconferentie.

Onlangs verschenen in de media berichten dat de training van de Peruanen had plaatsgevonden in FAME, de wapen- en munitiefabriek van het Peruaanse leger. Uit een contract dat Gun Supply sloot met het leger, bleek dat legercommandant Luis Muñoz had ingestemd met de training tegen betaling van 150.000 dollar (125.000 euro). Muñoz vergat echter om het ministerie van Defensie of het ministerie van Buitenlandse Zaken in te lichten over de deal, wat hem wellicht zijn baan kan kosten.

Een parlementaire commissie heeft minister van Defensie Marciano Rengifo, die het contract met Gun Supply een vergissing noemde, opdracht gegeven uit te zoeken wie verantwoordelijk is voor de affaire. Ondanks het schandaal werd de overeenkomst met Triple Canopy niet verbroken.

Jorge Mendoza van Gun Supply zegt dat Triple Canopy zijn bedrijf gevraagd heeft nog eens 600 oud-militairen en politiemensen te werven. Hij zegt dat de regering Gun Supply niet heeft verboden om Peruanen te trainen voor Irak. Ze erkennen dat het voor sommige Peruanen een goede mogelijkheid is om geld te verdienen. Je hebt de keuze, niets moet. Duizend dollar per maand is in Peru veel geld. (JS/ADR)