Peru zet zich schrap voor drugsoorlog

Zaterdagnacht probeerden veertig tot zestig rebellen een politiepost in te nemen in San José de Secce, een stadje in het noorden van het departement Ayacucho. Na een belegering van een uur moesten de aanvallers zich terugtrekken. Bij de actie, die waarschijnlijk bedoeld was om het wapendepot van de politiepost te plunderen, werden drie agenten en twee burgers gedood. Uit de communicatie van de zich terugtrekkende rebellen maakte de politie op dat er bij de aanvallers drie doden en vijf gewonden vielen.

San José de Secce is de poort naar de Valleien van de Apurimac en de Ene (VRAE), een bergachtig junglegebied en het belangrijkste Peruaanse productiegebied van cocaïne. Langs San José de Secce moeten de chemicaliën worden aangevoerd die nodig zijn om cocabladeren te verwerken tot chloorhydraat van cocaïne, een tussenproduct, en cocaïne. De drugs verlaten ook via het stadje het gebied.

Drugsbestrijding is opstandelingenbestrijding

De Peruaanse regering lanceerde in augustus vorig jaar een campagne tegen de rebellen van Sendero in de Valleien van de Apurimac en de Ene. Ze gaat ervan uit dat de guerrilla de drugshandelaars beschermt en daar veel geld mee verdient.

Sinds januari heeft Peru de strijd tegen de drugshandel in het gebied nog opgevoerd. In april werden in de valleien twee ton cocabladeren vernietigd, de plant die het basisingrediënt voor cocaïne levert. In mei, juni en juli werden vergelijkbare hoeveelheden onbruikbaar gemaakt. De afgelopen twee maanden maakten de ordediensten ook 155 laboratoria onklaar waar cocaïne werd geproduceerd. Tussen april en juni werd ook 242 kilogram cocapasta in beslag genomen, en de voorbije drie maanden kon de politie ook 128 mensen arresteren die ervan verdacht worden banden te hebben met de drugshandel.

Het antwoord van de rebellen was vernietigend. Op 9 april lokten de strijders bijvoorbeeld twee legerpatrouilles in een hinderlaag. Daarbij kwamen 15 soldaten om.

Steun van de bevolking

“Het is duidelijk dat onze acties de relaties tussen Sendero en de drugshandel verstoren”, zegt een medewerker van de Peruaanse drugsbestrijding. “De bedoeling van de laatste aanval van de rebellen was de intensiteit van onze operaties te verminderen, maar ook meer sympathie te winnen bij de mensen in de streek die coca telen en of zich bezighouden met de productie van drugs”.

San José de Secce is de hoofdstad van het district Santillana, een van de armste streken van het land. De politie gelooft dat veel mensen er ofwel coca telen of meehelpen bij de oogst en de verwerking ervan. De Peruaanse regering heeft een ontwikkelingsplan voor de Valleien van de Apurimac en de Ene klaar, maar is nog niet begonnen met de uitvoering ervan.

In de jaren 80 en 90, toen Sendero nog veel machtiger was, was de omgeving van San José de Secce het toneel van zwaar geweld. De plaatselijke bevolking werd het slachtoffer van moordpartijen door de rebellen en door de soldaten die het tegen hen opnamen. Volgens de waarheidscommissie werden er meer dan duizend mensen vermoord. Omdat de guerrillero’s systematisch de geboorteregisters vernietigden, konden weduwen en wezen geen aanspraak maken op de schadevergoedingen die de staat ter beschikking stelt.

De huidige leider van Sendero in de valleien, Víctor Quispe Palomino, verklaarde in mei in een interview met een krant uit Lima dat zijn beweging alleen betrokken is bij de drugshandel omdat die de enige inkomstenbron vormt van de guerrilla.

Op basis van de cocavelden in het land kon Peru volgens de VN vorig jaar 302 ton cocaïne produceren, twaalf ton meer dan in 2007. De Valleien van de Apurimac en de Ene zijn goed voor meer dan de helft van die hoeveelheid.