'VN moeten motor voor verandering worden'

Krijgen we ooit een wereldparlement en een grondwet die geldt voor alle wereldburgers? Dat waren twee van de vernieuwende ideeën waarover de 600 deelnemers van de bijeenkomst in Padua zich bogen. Maar het motto van de conferentie was Hervorm de VN. De niet-gouvernementele organisaties uit Afrika, Azië, Latijns-Amerika, Europa en Noord-Amerika op de conferentie verwachten op korte termijn vooral heil van de democratisering en een andere taakinvulling van internationale instellingen als de VN, de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds (IMF).

De VN denken zelf al geruime tijd na over hervormingen. Landen als Brazilië, India, Zuid-Afrika, Duitsland en Japan dringen aan op een permanente zetel in de Veiligheidsraad. Op die manier zou het machtigste orgaan van de VN representatiever worden. Ook het vetorecht van de vijf huidige permanente leden van de raad - de VS, Rusland, China, Frankrijk en Groot-Brittannië - staat ter discussie. Maar er zit niet veel vaart in het hervormingsproces.

Volgens de deelnemers aan de bijeenkomst in Padua ligt dat onder meer aan het feit dat de wereldbevolking haar stem niet kan laten horen in het debat. Daaraan wil de andersglobalistische beweging iets veranderen. De burgersamenleving moet zich ook op internationale schaal organiseren, vindt Antonio Guterres. Guterres is voorzitter van Socialist International, de internationale federatie van socialistische en sociaal-democratische partijen. Mensen moeten elkaar wereldwijd kunnen vinden, niet alleen om te protesteren tegen de oorlog in Irak, maar ook om het gesprek aan te gaan met internationale organisaties. Vandaag is alles geglobaliseerd, behalve de democratie.

Ook de democratisering van de Wereldbank en het IMF - twee machtspolen die mee beslissen over het economisch beleid dat arme landen kunnen voeren - staat hoog op het lijstje van veel organisaties. We hebben te maken met parallelle machtssystemen: het Amerikaans imperium, het IMF, de Wereldhandelsorganisatie, de multinationale organisaties, enz.,” zegt Dot Keet van de Zuid-Afrikaanse organisatie Africa Trade Network. Dergelijke structuren beslissen voor een groot deel welke internationale problemen aandacht krijgen, en welke niet. “Dat gaat allemaal in tegen de principes waarop de VN gebaseerd zijn. Het is een politiek probleem, en alleen democratische strijd kan de situatie veranderen,” oordeelt Keet.

De VN mogen van de deelnemers aan de vergadering in Padua in de toekomst een centrale rol krijgen, maar dan moet de organisatie wel op een andere leest worden geschoeid. De Verenigde Naties mogen geen doorslagje zijn van de huidige wereldorde “met zijn onevenwichtige verdeling van macht en rijkdom”, zegt Augusto Cacòpardo van het Laboratorium voor Democratie, een organisatie uit Firenze. “De VN moeten de noden van de wereld weerspiegelen.”

Aan de bijeenkomst in Padua namen 40 leden van de internationale raad van het Wereld Sociaal Forum deel. Die jaarlijkse massabijeenkomst van andersglobalisten is op zoek naar een nieuwe strategie om zwaarder te kunnen wegen op de belangrijke beslissingscentra in de wereld. De brainstorming in Padua vormt een stap in dat proces. Deze bijeenkomst heeft veel bijgedragen tot de nieuwe methodologie van het Wereld Sociaal Forum,” zegt Antonio Martins van Attac Brazilië, één van de leden van de internationale raad. (PD)