De EU zadenwet_ onze erfenis, onze toekomst

“Zaden zijn het begin van alle leven, het begin van onze voedselketen, zelfs het begin van onze beschaving. Daarom zou het logisch zijn dat ze democratisch beheerd worden en deel uitmaken van ons gemeenschappelijk bezit, onze commons.”, zo begint het flinterdunne boekje dat net uit te lezen valt tijdens een busrit tussen Brussel en Ninove.

“De Wet van de Zaden” is de Nederlandstalige uitgave van “The Law of the Seed”, een pamflet van Vandana Shiva en een groep wetenschappers en wetspecialisten. Door toegankelijkheid te combineren met wetenschap, wetgeving en tientallen jaren ervaring krijgt de tekst een enorme doeltreffendheid en kracht.

De nieuwe Europese zadenwet

De tekst is een voorstel voor de burgers van Europa en de wereld om op een alternatieve manier om te gaan met zaaigoed. Gebaseerd op toegankelijkheid, soortenvariatie, genetische verscheidenheid en een robust ecosysteem suggereert de Indische activiste een alternatief voor het groeiende monopolie van de agro-industrie in het algemeen en de zaad-industrie in het bijzonder (zie grafieken onderaan tekst).

Naar aanleiding van het nieuwe Europese wetsvoorstel dat dit monopolie de facto verder zou uitbreiden, is het zinnig te luisteren_  de wet zal later in oktober gestemd worden. Tussen 2 en 16 oktober 2013 blaast Vandana Shiva daarom verzamelen met het doel zoveel mogelijk stemmen te laten horen om het voorstel van de nieuwe Europese Zadenwet af te blokken. Het belang dient ons allen, het waarom vindt u hieronder in een (te korte) samenvatting van “De Wet van de Zaden”. Maar leest u het boekje vooral zelf.

Aanpassingsvermogen van het leven

“Evolutie is het proces waarbij de natuur haar selectieve vermogen uitoefent. (…) Wij hebben diversiteit nodig om die evolutie, en daarmee het aanpassingsvermogen van het leven, mogelijk te maken. En we hebben nood aan diversiteit zodat we de beste eigenschappen voor gewassen kunnen selecteren. Deze diversiteit is gedurende duizenden generaties gegroeid en het is onze plicht om ze veilig te stellen voor de toekomst.”

Stijgende homogenisatie

“De bevolkingsconcentratie in stedelijke gebieden  en de toenemende vraag naar voedsel hebben onder meer geleid tot een toenemende mechanisering in de productie van homogene standaardgewassen en –planten. (…)  In de jaren 1990 was 90% van het totale tarwegebied in Ierland bezaaid met amper zes variëteiten. Van de 7098 appervariëteiten de bij het begin van de twintigste eeuw in de VS bekend waren, is ongeveer 96% verdwenen. Ook zo voor 95% van de kool-, 91% van de mais-, 94% van de erwt- en 81% van de tomaatvariëteiten.”

Genetische erosie

“Als lokale soorten en variëteiten verdwijnen, gaat ook de genetische diversiteit die ze bevatten onherroepelijk verloren –inclusief de genen die ze gebruiken om zich aan te passen aan de omstandigheden waarin ze zijn geëvolueerd. Deze genetische erosie heeft de genenpoel die beschikbaar is voor natuurlijke selectie en de selectie door landbouwers en plantenkwekers gevaarlijk doen slinken. Het gevolg_ landbouwgewassen worden gevoeliger voor plotse klimaatveranderingen en nieuwe ziekten en plagen steken de kop op.”

“Anti-evolutionaire” vereisten  bevoordelen monopolist

“De evolutie naar een steeds homogenere plantenteelt werd gelegitimeerd door de invoering van zogenaamde ‘DUS-criteria’. In een aantal landen moet je minstens twee jaar ‘DUS-testen’ uitvoeren voor je een variëteit mag registreren.” De DUS-criteria houden voornamelijk in dat alle planten van een portie zaad hetzelde moeten zijn, in ruimte, maar ook in tijd (volgende generaties) . Dergelijke testen zijn uitermate kostelijk en bijvoordelen de grootschalige monopolistische corporaties. Ze staan bovendien lijnrecht tegenover het diversiteitsprincipe. Enkele grafieken om de monopolies en markt te illustreren zijn beneden toegevoegd.

God Move Over? Verouderde wetenschappelijke inzichten en voorbijgestreefde patenten

God Move Over (God, Uit de Weg!), wat staat voor GMO of Genetically Modified Organism, blijkt in het licht van de huidige wetenschappelijke inzichten onpatenteerbaar. Aan de basis van het patenteren van onze zaden ligt de voorbijgestreefde veronderstelling dat een gen rechtstreeks verantwoordelijk is voor de productie van de gewenste eigenschap van de plant_  “De realiteit is anders, nog recent werd aangetoond dat de genetische veranderlijkheid die echt relevant is voor de productie, in het niet-coderende maar het regulerende gedeelte van het genoom ligt wat niet eens wordt vermeld in de regels voor intellectuele eigendomsrechten. “

Bovendien is de productie van de gewenste eigenschap door de plant afhankelijk van de natuurlijke en sociale (!) omgeving van de plant. Die bepaalt welke proteïnes geproduceerd worden en in welke hoeveelheden. Idealiter dient elke omgeving dus optimaal aangepast te worden aan de gewenste vereisten om het gen in de plant te activeren. Land, bodem, lucht, temperatuur, water, micro-organismen en lokale flora dienen dus beter globaal uniform te zijn, wil men profiteren van het genetisch kenmerk van de gepatenteerde zaden. In het Noordelijk halfrond leidt dit tot een intensivering van gebruik van chemicaliën en toxische stoffen. In het Zuidelijk halfrond leidt dit tot gelijkaardige maatregelen voor de kapitaalkrachtigen, en onproductieve velden voor zij die het financiëel niet kunnen dragen (zie grafiek “De Technologische Draaimolen” onderaan). In combinatie met overinvesteringen op basis van utopische beloften, een meer wispelturig klimaat en waterproblemen heeft dit de afgelopen 15 jaar voor de meer dan 100 miljoen ongeletterde boeren in Indië tot de zelfmoord van meer dan 200.000 moegetergde Indiase boeren geleid. God Move Over? Liever niet dus.

Conclusie

“Zaden zijn de eerste schakel in de voedselketen. Ze zijn het resultaat van duizenden jaren van evolutie en van duizenden jaren van inspanning van landbouwers. Het vrij winnen en uitwisselen van zaden is dan ook een eeuwenoude traditie. Zaden tonen de intelligentie van de planeet en van vele generaties van landbouwersgemeenschappen aan.”

Lees het boekje/pamflet/alternatief zelf_ PDF-file hier.

Illustratie van de technologische draaimolen en geassocieerde continu stijgende kosten voor de landbouwer (Philip H. Howard , 2009, Visualizing Consolidation in the Global Seed Industry_ 1996–2008, Department of Community, Agriculture, Recreation and Resource Studies, Michigan State University)

Vandana Shiva’s oproep om op te komen voor de ‘Act for Seed & Food Freedom’: 2-16 October 2013

Vandana Shiva bediscussieert het EU wetsvoorstel  (EU parlement)

Global Citizen Report_

http://navdanyainternational.it/images/doc/Seed%20Freedom.pdf

De oorspronkelijke uitgave — The Law of the Seed

http://navdanyainternational.it/attachments/article/245/SEED.pdf

Global Seed Market (2006 figures, From_ The Big Six, A Profile of Corporate Power in Seeds, Agrochemicals and Biotech, by Hope Shand, The Heritage Farm Companion, 2012)

Top 10 zadenbedrijven 2009

Via Yahoo! Finance a graph of stock value past 10 years for Monsanto and Syngenta

Monsanto (2009)

Syngenta

Cross licensing_ Monsanto heeft het mondiale patent op een aantal genetische kenmerken die aan alle andere corporaties worden verdeeld via licenties. De machtsconcentraties zowel qua financiële slagkracht als kennis binnen een reeds sterk geconcentreerd oligopolie is de reden waarom Monsanto op de eerste plaats mee aan de tafel zit bij het ontwerpen van regionale wetgeving.